,,Nowe Ateny”, dzieło życia ks. Benedykta Chmielowskiego, to pionierska polska encyklopedia z połowy XVIII w. Za życia autora cieszyła się ogromną popularnością wśród polskiej szlachty. Wkrótce po jego śmierci stała się pośmiewiskiem, uznana za kuriozum – płód naiwności i pseudonaukowej grafomanii.
Z perspektywy trzech stuleci można jednak na „Nowe Ateny” spojrzeć nie tylko jako na historyczną ciekawostkę czy relikt szlacheckiego ciemnogrodu, ale jako heroiczną próbę ogarnięcia i zrozumienia świata w jego niewyczerpanej różnorodności – świata, w którym pozostawało miejsca na półcienie niewiedzy i tajemnicy; gdzie mikrokosmos i makrokosmos – powiązane nićmi korespondencji – przeglądały się w sobie. W tej perspektywie „Nowe Ateny” jawią się jako fascynujący – i być może na zawsze stracony – obraz rzeczywistości sprzed wielkiej klasyfikacji i odczarowania, jakie przyniósł oświeceniowy rozum.
Spektakl – bazujący na fragmentach „Nowych Aten”, wykorzystujący choreografię i ruch sceniczny jako medium równie ważne jak słowo – jest próbą takiego właśnie spojrzenia.
„Nowe Ateny”, przygotowane z udziałem studentów Wydziału Teatru Tańca PWST w Bytomiu w ramach projektu Ośrodka Praktyk Teatralnych ,,Gardzienice: ,,Generator Nadziei”, miały premierę w październiku 2016 na VI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Błądzących w Gardzienicach.
Spektakl w sezonie 2016 / 2017 prezentowany był w Gardzienicach w ramach ,,Maratonów Teatralnych Gardzienic”, oraz w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie w ramach Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej ,,Klasyka Żywa”
Scenografia / Projekcje: Iwona Bandzarewicz;
Zdjęcia: Iwona Bandzarewicz
Adaptacja: Kajetan Mojsak, Maciej Gorczyński;
Reżyseria: Maciej Gorczyński