Pierwsza edycja sympozjonu Sentio,
poświęcona myśli i twórczości Novalisa
w dniach 19 – 20 września 2015 roku
w Gardzienicach.
W ramach wydarzenia odbędzie się konferencja z udziałem najwybitniejszych polskich literaturoznawców i filozofów zajmujących się spuścizną autora Uczniów z Sais oraz premiera Hymnów do Nocy w reż. Macieja Gorczyńskiego. Wydarzenie organizowane jest przez EOPT „Gardzienice” pod dyrekcją Włodzimierza Staniewskiego oraz Pracownię Ekologii Teatru Artes Liberales UW. Kuratorami sympozjonu są prof. dr hab. Włodzimierz Szturc oraz Radosław Stępień. Zgodnie z projektem twórczym, którym jest działanie w dziedzinie mantyki, czyli prze-czuwania, Novalis jako poeta, geolog, filozof-profeta oraz patron ruchów ekologicznych (w tym ekologii teatru), stanowi pomost między dawnym a nowym obszarem działalności EOPT „Gardzienice”.
Konferencja poświęcona myśli i twórczości F. von Hardenberga siłą rzeczy staje się wydarzeniem wyjątkowym, gdyż nie tylko w Polsce, ale i na świecie, wciąż pozostaje on autorem mało znanym. Jeden z nielicznych tłumaczy jego twórczości na język polski, Jerzy Prokopiuk, nazwał Novalisa “ziarnem przyszłości”. Sam Novalis w Kwietnym pyle zamierzał dać światu dzieło, którego zdania staną się “literackimi nasionami”, z których zrodzi się przyszła myśl i literatura. W istocie, genialny poeta końca wieku XVIII był prekursorem i jednym z głównych twórców wczesnego romantyzmu. Utrzymując relacje z wybitnymi postaciami swego czasu, m. in. Schillerem, Schleglem, Jean Paulem, Schellingiem i Goethem, stał się niezbędną częścią tej sieci współzależności, która zrodziła nową epokę w literaturze, muzyce i sztuce. Tym samym, pośredni i bezpośredni zasięg jego oddziaływania na europejską kulturę jest ogromny. Novalis to jednak nie tylko poezja i literatura, ale też – a być może przede wszystkim – myśl oraz idea. Wśród swej epoki wyróżniał się szczególną wrażliwością na sprawy duchowe, mistycyzmem, w którym postrzegał poetę jako kapłana, a artystę jako praktycznego filozofa zdolnego kształtować rzeczywistość. Być może ten właśnie aspekt jego dzieła okaże się najważniejszy dla nas, dzisiaj – sposób, w jaki kategoria sentio, a więc czuję, odczuwam, staje się dla artysty bodźcem do działalności twórczej.
Pytamy o to, w jaki sposób czucie, prze-czuwanie rzeczywistości, przekuwane jest w pracy artystycznej w samo stawanie się świata, w kreację prawdziwą przyszłego oblicza kultury. I to właśnie pytanie otwiera serię spotkań wokół twórców, dla których kategoria sentio stanowiła istotny element działalności twórczej. Temat myśli i twórczości Novalisa poruszamy jako pierwszy – w ten sposób zasiewamy “literackie nasiona” na gardzienickiej ziemi, zapraszając do refleksji i dyskusji.
Gdzie panuje prawdziwa chęć do refleksji, a nie tylko
do pomyślenia tej czy innej myśli, tam jest również postęp.
Novalis: Kwietny pył (przeł. Jerzy Prokopiuk)
Cele przedsięwzięcia:
- Popularyzacja myśli i dzieła F. von Hardenberga w polskich środowiskach twórczych i akademickich
- Pobudzenie twórczej wymiany myśli między kulturą polską i niemiecką
- Wymiana doświadczeń w badaniu twórczości Novalisa pomiędzy przedstawicielami różnych środowisk i profesji
Źródła finansowania przedsięwzięcia:
- W całości ze środków własnych EOPT „Gardzienice”
PROGRAM SYMPOZJONU „SENTIO: NOVALIS”
Dzień pierwszy – 19.09.2015
16:00 – Powitanie w murach EOPT Gardzienice i otwarcie sympozjum Sentio: Novalis. – Włodzimierz Staniewski
16:30 – Sentio I:
Wystąpienie prof. dr. hab. Wojciecha Kunickiego
Wystąpienie dr Ewy Szymani
Wystąpienie dr Bogny Paprockiej–Podlasiak
Wystąpienie dr hab. Magdaleny Siwiec
Dyskusja
19:00 – Kosmos Gardzienic (ORATORIUM PYTYJSKIE, reż. Włodzimierz Staniewski)
ok. 21:00 – generalna próba otwarta spektaklu Hymny do Nocy reż. Maciej Gorczyński
Dzień drugi – 20.09.2015
11:00 – Sentio II:
Wystąpienie Jerzego Prokopiuka
Wystąpienie dr hab. Honoraty Jakuszko
Wystąpienie dr. hab. Krzysztofa Bielawskiego
Dyskusja
15:00 – Sentio III:
Wystąpienie prof. dr. hab. Krzysztofa Rutkowskiego
Wystąpienie Gudrun Schroeder
Wystąpienie Andrzeja Serafina
Dyskusja
17:30 – Zamknięcie sympozjonu Sentio: Novalis – prof. dr hab. Włodzimierz Szturc
19:00 – Premiera spektaklu Hymny do Nocy reż. Maciej Gorczyński
PRELEGENCI
Jerzy Prokopiuk
Religioznawca, filozof, psycholog, gnostyk, antropozof – jest przede wszystkim znany jako tłumacz i popularyzator literatury humanistycznej (głównie ezoterycznej, religioznawczej, filozoficznej i psychologicznej) z niemieckiego, angielskiego i francuskiego obszaru językowego; jest twórcą i redaktorem naczelnym czasopisma Gnosis.
Prof. dr hab. Wojciech Kunicki
Profesor Wydziału Filologicznego na Uniwersytecie Wrocławskim, kierownik Zakładu Historii Literatury Niemieckiej do 1848, tłumacz (m.in. „Henryka von Ofterdingena”).
Prof. dr hab. Krzysztof Rutkowski
Profesor UW, prodziekan ds. Naukowych Wydziału Artes Liberales, długoletni współpracownik paryskich uczelni, wybitny badacz twórczości Mickiewicza, prozaik, dramaturg.
Dr hab. Honorata Jakuszko
Profesor nadzwyczajny UMCS, kierownik Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskała na podstawie dysertacji nt. Novalisa.
Dr hab. Magdalena Siwiec
Pracownik naukowy na komparatystyce UJ, specjalista od romantyzmu onirycznego, autorka prac o twórczości Nervala, Novalisa, Słowackiego i innych artystów doby romantyzmu.
Dr hab. Krzysztof Bielawski
Profesor na UJ i PWST w Krakowie, filolog klasyczny współpracujący z Uniwersytetem Oxfordzkim, tłumacz i popularyzator tekstów m.in. Thomasa Mertona, założyciel Wydawnictwa Homini.
Prof. dr hab. Włodzimierz Szturc
Pracownik naukowy UJ oraz PWST w Krakowie. Historyk teatru i dramatu, znawca literatury XIX wieku, badacz kultur starożytnych i rytuałów plemiennych. Zajmuje się zagadnieniami antropologii kulturowej i światem wyobraźni twórczej. W przygotowywaniu jest wybór jego dramatów zatytułowany „Trauma”.
Dr Ewa Szymani
Germanistka z Uniwersytetu Wrocławskiego, tłumaczka m.in. Novalisa („Henryk von Ofterdingen” z prof. W. Kunickim.
Dr Bogna Paprocka-Podlasiak
Adiunkt w Zakładzie Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu w Instytucie Literatury Polskiej UMK, związana z Pracownią Komparatystyki Literacko-Kulturowej.
Gudrun Schröder
Artystka zajmująca się zagadnieniami rytmu, języka i ruchu w sztuce performatywnej, a także myślą i twórczością Heideggera, Hölderlina oraz Novalisa.
Andrzej Serafin
Filozof i filolog, tłumacz, redaktor kwartalnika „Kronos”.
INFORMACJE O SPEKTAKLU „HYMNY DO NOCY”
Sympozjum uwieńczy premiera powstającego w murach gardzienickiego Pałacu spektaklu Hymny do Nocy na podstawie twórczości Novalisa w reżyserii Macieja Gorczyńskiego
Hymny do Nocy
Reżyseria: Maciej Gorczyński
Dramaturgia: Radosław Stępień
Scenografia: Iwona Bandzarewicz
Plakat: Iwona Bandzarewicz
Obsada:
Kamila Banasiak
Anna Bochnak
Magdalena Pamuła
Bartosz Bielenia
Kamil Mróz
Maciej Sajur
Premiera:
20.09.2015 w Pałacu EOPT w Gardzienicach
Produkcja:
EOPT ,,Gardzienice’’
Co musi się stać, by zmienić człowieka tak bardzo, że przybiera nowe imię? Jak mówić o wizji, której opisać nie potrafi nawet ten, który jej dostąpił?
Hymny do Nocy to próba odpowiedzi na pytanie: co zdarzyło się „na jałowym wzgórku”, gdzie przed ponad 200 laty Novalis – najmłodszy z ojców-założycieli romantyzmu – przeżył swoje najważniejsze doświadczenie wewnętrzne.
Spektakl wychodzi od przekazanej nam przez poetę wersji zdarzenia, konfrontując ją ze spojrzeniami twórców, otwierając nowe konteksty. Każda z czterech komnat gardzienickiego Pałacu, w którym rozgrywa się przedstawienie stanowi próbę innego naświetlenia epizodu, który zmienił życie Novalisa i otworzył nowy etap w historii europejskiej kultury.
W spektaklu wyprodukowanym przez Europejski Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice” udział biorą studenci i absolwenci PWST im. L. Solskiego w Krakowie oraz Akademii Praktyk Teatralnych w Gardzienicach.